कारण आई बाबा हा एक brand आहे

आपण आपले कुठे ही भटकत असतो , आपली कामे , deadlines आणि बाकीची अक्ख्या जगाला जिंकायची वगेरे so called स्वप्न घेऊन

आई बाबा घरी असतात

आपल्याला आपल्या  उलझलेल्या सुलझलेल्या गोष्टीची कोडी सोडवण्यात फुरसत नसते

mobile वर त्यांचे रोज दहा missed calls असतात 

घरी असलो तर आपल्याला कामाबिमांच्या गोष्टी बिलकुल करायच्या नसतात ...डोकेच उठते

आणि नाहीतरी कामाचे आपले नि त्यांचे जग किती वेगळे असते ..समजावण्याइतके patience नसतात

आपल्याला इतकी tensions नि stress वगेरे असतात

त्यांच्यासोबत गप्पा मारायला काय वेळ कधीही मिळूच शकतो की

आपल्या आत्ताच्या priorities वेगळ्या असतात

दरवाज्यावर  'काळजी करू नका .....आम्ही उत्तम असतो'  असे म्हणून निघताना

किती धुतला चेहरा नि लपवला तरी त्या आडची काळजी आपल्याला दिसलेली नसते असे नसते

'पण हौस भारी न ह्यांना सांगून बिलकुल ऐकत नाहीत'

'कसे जगायचे' हे कळलंय आम्हाला ह्या over confidance  ची त्यांना खात्रीच नसते

आपल्याला नाही बा चलत कोणी कामाच्या ठिकाणी   नी मित्रमैत्रिणी नी  गृहीत धरलेले

पण आपले उशिरा येणे ....कधी तर न च येणे

वाट्टेल ते खाणे नि हवे ते बोलणे

आपला विचित्र राग नी आपले survive करणे वगेरे

हे सगळे त्यांनी मात्र समजूनच घ्याचे असते

कारण गृहीत धरण्याचे सोयीस्कर logic त्यांच्यासाठी applicable नसते

ते काय असणार असतातच .....

आपण चुका केल्यावर निस्तरायला ......

भीती वाटल्यावर धीर द्यायला

रडू आल्यावर  कुशीत घ्यायला

मोडून पडल्यावर उभे करायला

पण ह्या सगळ्या disaster management  च्या गोष्टी

त्याची गरज पडेल तेंवा ठीक

आत्ता मात्र वेळा  बाकीच्या सगळ्या महत्वाच्या tasks न द्यायच्या असतात

आई बाबा काय......काळ, आज ..उद्या  असणारच असतात

आपल्या सगळ्या इतर preferences मध्ये मुद्दामून नव्हे पण नकळत ही घरची माणसे मधेच मागे राहतात

चालताना भले ठेच लागल्यावर आपसूक आई ग येत असले तरीही range मधेच जाते नी phone disconnect होतात

जगात सगळ्यात कठीण life आपल्या वाटेला आलेले असते

आई बाबांचे काय ..त्यांच्या वेळचे सगळेच सोपे होते

ते जवळ जवळ सत्ययुगात जन्माला आलेले होते

त्यांच्या पिढीचे असे psychological behavioural वगेरे problems नव्हते

त्यांनी बनवलेली टिकवलेली नाती , त्यांनी जमवलेली माणसे त्यांना आयती मिळालेली असतात

आणि आमच्या मात्र relationships प्रयत्न करून ही टिकत नसतात

आमच्या जगण्याची काठीण्य पातळी ड गटाची असते

where as त्यांना काय कुठल्या परीक्षाच द्यायला लागलेल्या नसतात

ते कधी we have had enough म्हणत नाहीत

ते त्यांचे त्यांचे न थांबणारे प्रेम करत राहतात

त्यांना ही राग येत असला कधीतरी आपला

तरी चुका आपले हे वेड्यासारखे पोटात  घेत राहतात 

परीक्षा , आजारपणे , स्पर्धा , परीक्षा , लग्न , मुंजी , हट्ट, महागाई

ह्या सगळ्याला तोंड देता येईल अशी एक system त्यांच्यात जन्मतः fit केलेली असते

पण खरे तर त्यांचे ही डोके दुखत असते नी मधेच sugar ही वाढलेली असते

त्यानाही कंटाळा येत असेल ही शक्यताच मागच्या पुढच्या जन्मात नसते

मग कधीतरी आपण जोरदार पडलो वगेरे नी लागल्यानंतर bag उचलून घरी जातो मुकाट

कारण त्यांना कधी कशाचे explanation द्यायला लागत नसते

नी मग आपल्याला सांभाळताना त्यांना ही ह्या खेपेस लागलेला दम जाणवतो

परत आपल्याला जरा लाज वाटते नी स्वतःचा निरर्थक राग येतो

तुमच्या प्रकारचे आई बाबा manifacture होणे बंद झालेले आहे माहित्ये का आता

आमची मुले बाळे आमच्या इतकी  इतकी lucky नसणार 

कारण तुमच्यासारखे होणे आम्हाला कसले जमणार

कधी कधी वेगळीच गोची होते ...तुमची आठवण येते , तुमची काळजी वाटते नी ती व्यक्त करायला

मातृभाषा ही तोकडीच पडते

ह्या ही भावना तुम्हाला परिचयाच्या असतात

नी आम्ही कुठे ही गेलो तरी

आई बाबा घरीच असतात

वैसे तो

वैसे तो चाँद तारे लाना नामुमकिन ही होगा

पर कहने में तुम्हारे  कुछ चंद पैसे भी न खर्च होगे

मुझे तोह वैसे भी चाँद से कोई लगाव नहीं

पर तुम कहो तो शायद  सुनने में अच्छा लगे

वैसे बहोत बेसुरा गाते हो तुम पहेले से

जानती थी पहले तो यहाँ तक थोड़े न आती.......

पर फिरभी तुम खुश होकर अपने भयानक आवाज में कोई romantic गाना गाते हो

तो एवे ही दिल आ जाता हैं तुम पर और एक बार ....

हर बार 

वैसे तो पिछले साल तुम मेरा बर्थडे भूल गए थे

ये एक बहोत बड़ी गलती होती हे

लेकिन फिर बाद में जब याद आता हैं

के कैसे तुमने  जगह जगह लिख के रक्खा था 

१२ फरवरी भूलना मत =खतरनाक

तो मेरे घुस्से का क्या अचार डालू ?

वैसे तो ,बस तुम साथ तो जरुरी नहीं हे के माहोल हो  कोई अच्छासा.....

क्यों के माहोल बनता तो तुमसे हैं

लेकिन उसके साथ  तुम ice cream भी लाते हो

तो बस चार चाँद लग जाते हैं  

वैसे तो "आज शाम को आ जाता हूँ" ये कहकर जब बाद में एक sms कर देते हो

के नहीं आ सकूँगा यार

और फिर जब अचानक आधी रात गए बेल बजती हैं

और बाहर तुम्हे खड़े होते हो चिढाते हुई smile पहने

तो में भी किसी heroine से कम थोड़े न हूँ

वैसे तो हमारी love story भी शायद common सी हे

पर मेरे लिए काफी मायने रखती हे

बाकि लोग चाहे कुछ भी सोचे और कहे

हमे तोह cheese बहोत पसंद हैं

ब्रेड , बटर , जॅम आणि जगणे .........

सकाळी दुध आणायला बाहेर पडले नि बाकी किरकोळ खरेदी ......

आता काय काल मेले लोक , वाईट वाटलेच पण म्हणून आज खाऊ नको कि काय ? मग गेले बाहेर ...

अशा वेळेला न वातावरणात इतके opinions  तरंगताना दिसतात ....

विषय अर्थात भाजीवाल्यांपासून सगळ्यांचा हाच असतो , 'मुंबई अब सेफ नाही' 

Channel वाले हे मुंबई चे स्पिरीट आहे की नाईलाज वगेरे चे नेहमीचे फुटेज दळत असतात ...........

काल संध्याकाळी भीती कशी पसरत जाते , प्रत्येकाला आपण कसे मरणार आहोत असे वाटायला लागते , भीती एका नजरेतून दुसऱ्या नजरेत pass on व्हायला लागते ते पहिले .

 एक स्टेशन ला  भेटलेली मैत्रीण म्हणली - 'उद्या पडायचे आहेच न बाहेर , घाबरून काय करणार ' आवडले मला ..

वेफर्स खात ट्रेन मध्ये बसलो 

आजूबाजूच्या ब्लास्ट्स च्या गप्पा ऐकून कान बधीर झाले ..कानात गाणी लावली आणि पोचले घरी ..........

आज आपण सगळे,' चक चक वाईट झाले'वगेरे करणारच आहोत , निषेध करणार आहोत , सरकार , पोलीस नि intelligence वाल्यांना शिव्या घालणार आहोत , सोशल नेट्वर्किंग साईट वर मते नोंदवणार आहोत ....

बाकी मग चहा , नाश्ता , जेवण नि उद्या जिंदगी न मिलेगी दोबारा ...........

एका हाताने टाळी वाजत नाही , संसार रथाच्या एकाच चाकावर चालत नाही वगेरे विचार खूप ऐकलेत आपण .....

पण सरकार ला देश चालवायला दिलाय तर तो कसा ...आमची जमीन तुम्हाला कसायला दिलीय , करा काय वाटेल ते .. हवे ते पिक घ्या , नाही वाटले तर नका घेऊ ......

सगळ्या जबाबदाऱ्यांचे नाही होऊ शकत यार out sourcing ........

अण्णा हजारे ना आमचा support आहे कुठे तर फेस बुक वर ?

 एखादी व्यक्ती गेली तर आम्ही तिच्या account  ला जाऊन RIP  लिहिणार ?

आम्ही का  शिकणार का ते माहित नाही , पण generally पैसे कमवायला जी एक सर्वमान्य पद्धत आहे तिची पायाभरणी शाळेत वगेरे होते .....काही ज्ञान वगेरे मिळालेच तर तो शुद्ध side effect  समजावा ....

स्वप्न तर अर्थातच बघतोच ...पैसे , सुख , परदेश , सपनो की राणी , सौदागर , आणखी पैसे , मोठे घर , मुलांची शिक्षणे , त्यांची लग्न , त्यांची स्वप्न ....

आता ह्या सगळ्यात अण्णा हजारे ला आमचा support आहेच की ,नाकारतोय कुठे ?

चख दे मध्ये शाहरुख काहीतरी म्हणतो त्या मुलीना वैतागून ..".मी आधी देशासाठी खेळतो" वगेरे असले पाहिजे ....नि त्या मुलींसाठी 'आम्ही आधी  आमच्या स्टेट साठी खेळतो ' असे असते .

"आम्हीतर फक्त  आमच्या आयुष्यासाठी खेळतो , आमच्या वर्तुळाचा केंद्रबिंदू , मी , मेरा छोटा परिवार , सुखी परिवार असतो , मग बाकी काही जोडलेली नाती वगेरे आणि क्रिकेट"! .....अर्थात 

बाकी मग शनिवार रविवार जेवण जरा वेगळे असते तेंव्हा राजकारण वगेरे चवीला , तोंडी लावायला छान वाटते .

एक catharsis  नावाचा प्रकार आहे , माणूस जेंव्हा नाटक म्हणा , सिनेमा किंवा काही वाचतो , तेंव्हा समोरचा असेल  रडत , ह्याला हि भरून येते , दुक्ख त्याचे नसले तरी , पाणी गळते जरा नि हलके वगेरे वाटते ....

तसे अंगातली रग,  नी कोणावर हि न काढता येणारा राग राहुल गांधी , कसाब , पाकिस्तान , अमेरिका , महागाई ला शिव्या घालून काढला की तात्पुरते हलके व्हायला होते , मग पान बदलून कोणत्या हिरोच्या आयुष्यात काय होतंय  , नी कुठे कसला सेल लागलाय वगेरे वाचण्यात वेळ जातोच .

सुट्यांमध्ये काय करायचेय , insurance policies, मुलांच्या शाळा , डबे वगेरे ह्यात आता आम्ही कुठे लक्ष घालत बसायचे .......? कोणी केले बॉम्बस्फोट , कसे केले , किती मेले  , ह्याचा विचार करण्यापेक्षा ..आपले लोक आहेत न जिवंत ..नशीब , बाकी ईश्वर मृतात्म्यांना शांती देओ चे संदेश अमेरिका , पाकिस्तान नी जग भरातून आलेले आहेतच .....

नुसतेच बोलणे नी बरळणे ह्याहून,  एक तर जे अनेक लोक त्यांच्या त्यांच्या परीने जे जे काही करतायत , त्या त्या करण्यात सक्रीय सहभाग घ्यावा , आजूबाजूला काय घडतंय त्याचा थोडासा अभ्यास करावा , आपल्याला काही मार्ग सापडत असेल तर तो कसा सगळ्यांपरयंत पोचेल ह्याचा विचार करावा , रिंगणात उतरून पाहावे तिथून जग कसे दिसते ते 

नाहीतर एक त्याहून सोपे आहे खूप ....

बोलू नये बिलकुल ......!

तुला नाही कळणार अर्थातच .....

विमानातून वरून खाली बघताना माणसे  कशी मुंग्या वाटतात

सगळ्या एक सारख्याच रांगेत , फरक काही वाटत नाही .......

मुंग्यांना  मुंग्या च म्हणतो आपण ....

माधुरी किंव्हा अजय अशी काही नावे ही नाहीत वाटणीला

म्हणजे आधीच गर्दीतले एक करून टाकल्याने प्रत्येक मुंगीचा ego एरवीच hurt होत असेल

माणसे मात्र आकाराने , रंग , रूपाने , उंची , बुद्धीने वेगळी

अशा वेगळ्यांचे जत्थे , थवे , कळप .....

रेखा , हेमा , जया और सुषमा

नाहीतर राहुल  नाम तो सुना होगा न्चे

पण माणसाचे पाकीट उघडून पहिल्या वर माल आत तोच असतो

तेच तसेच दुखणे , ठिणग्या , विस्तव , राख

lays wafers किंव्हा kurkure  चा flavor  तरी बदलतो at least ,  wrapper    बदलल्यावर

माणसांचे तसेही होत नाही ......

uniform  घालून फिरल्यासारखे वाटावे अशी ......

सगळीकडे मी तिच्यासारखी , ती तुझ्या सारखी

तो त्याच्या सारखा

हे त्यांच्या सारखे

ते त्यांच्या सारखे

तसाच येणारा राग ,

तशीच भळभळणारी जखम ,

तसेच येणारे रडू ,

तशीच येणारी आठवण ,

तसेच उमलणारे हसू ,

तसाच माज ,

वैसेही आंखो में तैर रही अधूरी कहानिया

वैसेही दूर जाते वक़्त के फासले

वैसेही कई सारे गलत फैसले

कुछ नया दिखाई नहीं देता

रास्तो पर बस photocopies चलती रहती हैं कई सारी........

सब कुछ एक रंग का .......

सभी की मेहेक एक जैसी ......

आंसू भी  exactly  उतनेही  नमकीन

surprises  भी सबके  उतने ही common ........

और सभीको लगता हैं के' मेरी कहानी हटके हैं '.

मेरे दर्द तुमसे अलग हैं ,

मेरे सपने तुमसे कई जियादा बड़े हैं ,

मेरी कठिनाइयाँ import  की हुई हैं ,

और तुम बस रोते हो छोटी मोटी गरिबसी बातोंपे

एक ही फिल्म लगी हैं दुनिया की हर theater में

हर घर वो ही खाना बन रहा हैं

हर tri angle में वो ही twist

हर पूजा की वैसे ही death

और हर अंजलि राहुल से कहती हैं

कुछकुछ होता हैं राहुल .....

'तुम नहीं समझोगे '

भीड़ में कुछ नया नहीं होता

मुझमें कुछ नया नहीं होता

दिन नया नहीं होता

रात का भी इरादा बस muster पे sign  करने का

जिने के print out निकलते रहते हैं

मेरे खयालो में भी आजकल सब कुछ कल परसों जैसा

तुझ में , उसमें , मुझ में अगर कोई फरक नहीं

तो मेरा होना न होने से जियादा अलग नहीं होता .........

मेरी पहचान मुझ मिल नहीं पाती,

मेरा चेहरा मुझे समझ नहीं आता.

पण तुला  नाही कळणार अर्थातच !

'इस दिवाली आप किसे खुश करोगे ?'

Cadbury च्या खूप गोड वाटाव्यात अशा adds सुरु आहेत बघा सध्या tv वर ....

लहान पणी खूप मस्ती करून त्रास दिलेल्या शेजाऱ्यांना जाऊन cadbury चा box देऊन त्या मस्ती बद्दल ची माफी मागणारा एक जण ..

दिवाळीच्या आदल्या दिवशी पर्यंत आपल्या sub ordinate ला काम सांगत , ती पुरेशी वैतागल्यावर drawer मधून cadbury चा box देऊन तिच्या चेहऱ्यावर हलकेसे हसू आणणारा boss .......

'इस दिवाली आप किसे खुश करोगे '?

आत्ताच एक चक्कर mall मध्ये टाकून आले ....'coffee 'प्यायला म्हणून .....mall मध्ये मला उगाच  खूप असूया , असुरक्षितता , खोटेपणा तरंगताना दिसतो कायम  ! 

माझे बाबा म्हणतात  ,'कृत्रिम , खोटे असले  की उकडते कायम ', A.C.असला तरीही .....

मला न नेहमी रस्त्यावर असणाऱ्या मुलांना  त्यांच्या आजू बाजूला दिसणाऱ्या गोष्टींबद्दल काय वाटत असेल ह्याची उत्सुकता वाटत राहते ....

छान कपडे  घातलेली ,आई बाबांकडे हट्ट करून ice cream  मागणारी , Mac D मधले burgers हातात धरून गाडीतून जाणारी मुले .......

काय वाटत असेल त्या सगळ्या बद्दल ?

एक जपानी चित्रपट पहिला होता .....नाव , दिग्दर्शक असे काही खूप आठवत नाहीये 

एक खूप यशस्वी businessman ....आजच्या एका मिटींग मध्ये तो काही partners बरोबर सुरु केलेली company स्वतःच्या बळावर संपूर्ण पणे स्वतः विकत घेऊ शकणार आहे ..

त्याच्या ड्रायव्हर चा नी त्याचा मुलगा एकत्र वाढले आहेत अगदी लहान पणा पासून .....

मिटींग आधी त्याला एक फोन येतो , तुमच्या ड्रायव्हर चा मुलगा मी kidnap केला आहे ....आणि प्रचंड पैशाची मागणी करण्यात येते .....

त्याला काय करायचे सुचत नाही 

त्याची बायको अर्थात ह्यात विचार करण्या सारखे काहीच नाही 'पैसे द्या , तुमचे deal जाऊद्या, पैसे , यश काय ..मिळवालच परत 'असेच म्हणत राहते ...

त्याच्या मनात द्वंद्व सुरु राहते ..शेवटी तो देतोही  पैसे ...

 पण तो खूप  मोठा व्यावसायिक असल्या मुळे त्या केस मध्ये पोलीस involved होतात ....आणि खूप पद्धत शीर पणे त्याला blackmail करणाऱ्या माणसा पर्यंत पोचतात '...

त्याला पकडल्यावर हा व्यावसायिक त्याला विचारतो 'माझ्या हातून तुझे काही नुकसान झाले होते का '

थोड्या वेळाने तो माणूस बोलायला लागतो .......

' मी तुझ्या  घरापासून काही अंतर लांब राहतो , मला दररोज समोर हे प्रचंड साम्राज्य दिसत राहते , रोज ......

का ? 

हे इतके का मिळावे तुला, तु इतका श्रीमंत का ?

 हा अन्याय का ?

मी नाही ओळखत तुला .......मी त्या अन्यायाला ओळखतो , हा त्या अन्यायाचा सूड घ्यायचा प्रयत्न होता '........

अशा  अन्यायाची पुसट जाणीव मला कायम mall सारख्या ठिकाणी लोकांच्या चेहऱ्यावर  जाणवत राहते .....

५ रुपयांचा वडा पाव खाऊन लोक दिवस काढतात ...

११० रुपयांची इडली आणि १७० रुपयांचा पराठा वगेरे मिळतो mall मध्ये ...

'ज्यांना परवडते त्यांनी जावे' ...हे उत्तर असू शकत नाही ..कारण सतत  आतून बाहेरून सजून सज्ज असलेले हे malls आकर्षून घेतात लोकांना ......

आणि मग आत गेल्यावर 'तुमच्या कडे नसणार आहेत इतके पैसे' ह्याची जाणीव झालेले चेहरे असे प्रश्न कधीच न पडणाऱ्या चेहऱ्यांकडे असूयेने बघायला लागले तर त्यात वावगे काय ?

काहीतरी चुकतंय मोठ्ठे असे वाटत राहते मला अशा ठिकाणी .

तर .......

एक छोटा stall पहिला  पणत्यांचा ...खूप छान होता ....पण एक पणती १००० रुपयांची बघून फेस आला ....

'हे दिवे लावणेच आहे '!

रस्त्यांवर साधे , जुनाट , खराब  , फाटके कपडे घालून ही सगळी कडे सुंदर पणत्या विकत आहेत लोक जागो जागी .....पण तिथे bargaining करून १०० ला ६ च्या  ऐवजी ८ पणत्या मिळतायत........

रस्ते सजले आहेत .....

दिवाळी च्या आधी चे १ २ आठवडे खूप लगबग उडाली आहे ...

सगळ्यांना घरे आवरायची आहेत ...सजवायची आहेत ....

खूप कसले कसले sale नी offers दिसतायत सगळी कडे ....

फराळ बनतो आहे ...

'विदेस मधल्या रीश्तेदारोना' पोचता होणार आहे ....

daily soaps मधले लोक उतू जाणारी श्रीमंती , जाडी नी फटाके दाखवणार आहेत .

corporate offices , नातेवाईक , मैत्र मैत्रिणीना देण्या साठी dry fruits , sweets , cadburries , artifacts , gifts घ्यायची आहेत ...

नवीन कपडे घ्यायचे आहेत ......

विंदांची कविता आहे प्रचंड प्रसिद्ध 

'देणारयाने देत  जावे , घेणाऱ्याने घेत जावे , घेणाऱ्याने घेता घेता देणाऱ्याचे हात व्हावे '

हे देणाऱ्याचे हात कसे व्हायचे त्याचे अलिखित शिक्षण खरे तर माझी संस्कृती देत आलीय . 

malls मध्ये लहान मुलांसाठी  free painting workshop होते खरे  पण ' हे देणाऱ्याचे हात वाली भानगड 'mallsमध्ये नाही बुवा मिळत ते ....

सण साजरे करावेतच ....पण जितक्या प्रेमाने , उत्साहाने आपल्यांसाठी करावेत ..तितक्याच उत्साहाने अनोळख्या माणसांसाठी ही करावेत '

दसऱ्या चे सोने वाटायला गावांमध्ये मिरवणुका निघतात ...ते प्रतीकात्मक सोने  काय फक्त आपल्याच माणसाला द्यायचे नसते .....

'देण्याची भावना महत्त्वाची  आणि काय देतोय ते ही तितकंच महत्वाचे ' आणि ते महत्व पैशांवर नाही ठरत .

'सुदाम्याने दिलेले पोहे अर्थात साधेच होते पण मला खात्री आहे की ते जगातले  सगळ्यात चविष्ट असतील ह्याची काळजी सुदाम्याने नक्की घेतली असणारे '.....

परत येताना महा मुश्किलीने   एक रिक्षा मिळाली ..... 

बाजूला न कंटाळता हॉर्न वाजवणाऱ्या एका स्कूटर वाल्याची  मी नी रिक्षा वाल्याने मिळून  शाळा घेतली ....

आता कसे दिवाळी आटपे पर्यंत गर्दीच गर्दी असणार ...,

रिक्षा कमी झाल्यात आता ....,

ह्या रस्त्याला एरवी बिलकुल गर्दी नसते वगेरे गोष्टींवर solid गप्पा झाल्या ...

एक भयानक मोठ्ठा signal लागला होता आणि समोर एक छोटे दुकान होते ...तिथे पणत्या आणि फराळ वगेरे होते काय काय ....मी रिक्षावाल्याला ' दोन मिनिटे थांबा हा' असे म्हणून पटकन उतरले ....एक छान पणत्यांचा सेट आणि लाडवांचे पाकीट घेतले ...आणि उतरताना मीटर च्या झालेल्या पैशांबरोबर त्याला ते ही दिले ...'happy diwali 'म्हणून ......काय मिळाले कसे सांगू शब्दात ? त्याने जे व्यक्त केलेन चेहऱ्यावर त्या १० १२ सेकंदात ते  इथे काही केल्या उतरवता येत नाहीये ......

दोन तीन मैत्रिणी यायच्या होत्या उद्या म्हणून काही खरेदी करणार होते , त्यांच्या च जोडीने मला नेहमी मी सकाळी 'बोहनी करते' म्हणून एखादे संत्र किंव्हा चिकू असेच देणाऱ्या फळवाल्या काकांना पण असाच छोटासा खाऊ घेतला .....ते एरवीच खूप लाड करतात पण आज जरा जास्त च खुश झाले आणि म्हणले ' दिवाली के दिन  सुबह आ जाना ..में भी दुंगा तुम्हे gift '.

मज्जा वाटली आहे मला खूप .....

आणि आता दिवाळी यायची वाट बघणे जास्त interesting होणारे ..

कारण माझ्या परीने का होईना ' इस दिवाली आप किसे खुश करोगे ' चे उत्तर मला सापडलेय ..

नेमिची येतो मग valentine's day

[महत्वाची सूचना -  ह्या post मध्ये first person , third person वगेरे काही नियम नाहीयेत ... मधेच संवाद असेल मधेच monologues , ह्याला मुळात pattern वगेरे नाहीये ..yay ..]

आसावरी -यंदा ही खूप पीक आलेय discounts , offers and sell चे ....सम्या ने आणलेन काहीतरी मला surprise  gift वगेरे म्हणजे एकदम three much च आहे . सूर्य नैऋत्येला वगेरे उगवलाय डायरेक्ट किंव्हा ह्या पुढे marketing ला मी नावे ठेवणार नाही अशी शपथ घेते .

स्वरा -surprise gift आहे ?म, तुला आधीच कसे कळलेय ? 

आसावरी -अग्ग स्वतःच्याच घरात चोरा सारखा वगेरे येऊन संशयास्पद रीतीने कपाटा च्या आजूबाजूला फिरत होता ....म्हणजे मला कळलेच होते लगेच पण मी अभिनयात पारंगत असल्याने मला कळलेय हे त्याला कळू नै दिले मी ..

स्वरा -I hope , तु मग तो ऑफिस ला गेल्यावर लगेच काढून बघितले नाहीस हावरटा सारखे ...?

आसावरी :-.............................................................................

स्वरा -देवा देवा ... अशी कशी विकृत आहेस ग तु [शब्दाची मालकीण - नुपूर नानल]

आसावरी-अग काय करणार , समोर cheese cake असताना diet कसे ग करावे माणसाने ?...मी नीट व्यवस्थित उघडून आत काय आहे ते बघून नीट परत तसेच्या तसे ठेऊन दिलेय ..आणि आता मला दिले त्याने की मी परत एकदा दोन कारणांनी सिद्ध करेन की मी किती अशक्य भारी अभिनेत्री आहे ते ......एक तर मला आत काय आहे ते माहित असून मी surprised झाल्याचा अविस्मरणीय अभिनय करणारे आणि दुसरे म्हणजे ,मला अज्जिबात नै आवडलेत ते कानातले डूल, खऱ्या मोत्याचे वगेरे आहेत तरीही ! ...तरी  मी , 'देवा , हे कित्ती सुंदर आहेत ..आत्ताच्या आत्ता घालते ' वगरे करणार आहेच .

स्वरा-हाच problem आहे जगाचा ..तुझ्या सारख्या कुटील कारस्थानी मुलीना पडतात ती मुले , आणि माझ्या सारख्या ........

आसावरी --सोन्ये , तु लगेच गोष्टी personally का घेतेयस ....? येऊ घातलेल्या Valentine's day साठी मी तुला एक लाखमोलाचा सल्ला देतेय ...' कितीदा कित्ता  गिरवणार आहेस , किंव्हा अधोरेखित करणारेस की कसे मुलांना त्याच्च्या हून जास्त किंव्हा मुळातच बुद्धिमान मुली झेपत नाहीत , जड जातात वगेरे ? आणि कसे त्यांना मुर्ख मुलीच आवडतात वगेरे ...आज मी तुझ्या डोळ्या वरचा परदा उठाने वाली हुं ...ज्या ज्या मुली तु म्हणतेस न किती मंद आहेत , किंव्हा मुर्ख वगेरे ...नी ह्यांना कशी पटू शकतात मुले वगेरे ...त्या मुळात काही मंदाकिनी वगेरे नसतातच .....त्या लई हुशार असतात आणि मंदाकिनी  असल्याचा अप्रतिम अभिनय करतात ..मी ही ट्रेन मध्ये भीषण गर्दी वगेरे असली नी उभे राहून पाय वगेरे दुखत असले की ,'अई ग , चक्कर येतेय ', वगेरे अभिनय करतेच ......कसंय न ....बसायला मिळाल्याशी मतलब ....कळले ?

 ह्या वर जरा गौर करो ...आणि तुला मी नाही आवडत माहित्ये मला .मी नसेन तुझी लाडकी पण तु माझी प्रिय सखी आहेस तेंव्हा तुझे दुक्ख निवारण करणे ये मेरा फर्ज हे ..म्हणून तुझ्या साठी  खास एक अशक्य दुर्मिळ offer आहे .

आज संध्याकाळी लोखंडवाला मधल्या lantern cafe जायचे ...आठ च्या मनाने ..नेहमी गाढवा सारखी वेळेत पोचतेस ..तसे करू नकोस मंदाकिनी ....आठ ची वेळ आहे म्हणजे एक वीस मिनटे उशिरा जा .....

स्वरा - बाई , काय पिलान काय हाये ?

आसावरी - मला न वाल वांग्याची भाजी आवडते प्र  चं  ड ...पण येतेय कोणाला करता ....मग मी मावशीला सांगते ....आपल्याला काय भाजी मिळाल्याशी मतलब आहे ...

स्वरा - तु काय मला how to be a perfect selfish person in a day शिकवते आहेस काय आज ?

आसावरी - उग्गाच ती नेहमीची जीन्स आणि ते ढगळ शर्ट घालून जाऊ नकोस झोपेतून उठ्ल्यासारखी ....तो मी परवा आणलाय न तुझ्या वाढदिवसाला तो skirt घाल ....सांगते ते ऐकायचे ...प्रश्न नै विचारायचे बावन्न ....८ :२० ला त्या कॅफे त जायचे ....

स्वरा - आणि नाही गेले तर ......

आसावरी - ती म्हण ऐकली आहेस का ग तु ...you can take the horse to the water.....

स्वरा - छे , मी तर गवार आहे न ..

आसावरी - गवार वरून आठवले ........चपला वगेरे घालशील न नीट ..की sports shoes घालून जाशील skirt घातल्यावर पण .....

स्वरा- चालती हो ....

आसावरी -काय नशीबवान लोक असतात तुझ्या सारखे ज्यांना मी मिळालेय ..मी नसते तर ...

स्वरा - आता काय तु तिथेच स्व प्रशंसा करत मुक्काम ठोकणार आहेस का ...जा न आता 

रात्री ८ २० ची वेळ

 cafe lantern 

स्वरा पोचलीय ..

आजूबाजूला श्री जी , आणि ccd , आणि द धाबा मध्ये मिळून असायची इतकी यथेचछ गर्दी आहे .पण तुलनेने lantern तसे फार गर्दाळलेले नाहीये ...

in fact एखाद दोन कपल्स सोडल्यास कोणीच नाहीये ....पण तो कॅफे छान आहे ...

.नावाप्रमाणे कोपऱ्यात कंदील आहे नी असे लाकडी , दगडी उजळलेले corners स्वरा ला आवडतात खूप ...

ह्या कॅफे चं मेनू कार्ड पण मस्त केलेय वर्क ...नी नावे ही भन्नाट आहेत ....

हे जे कोणी उगवणार आहे त्याला वेळेची कदर नाहीये ...उगाच माज ..

एक तास उलटून गेलाय ....

खरे तर आशु चा राग यायला हवाय .

पण त्या पेक्षा आपली च दया येतेय जास्त ...इतक्यांदा तिच्या पुढे कुरकुर केलीय ..

ते camera मध्ये डोकावून पाहणारे अखिल भारतीय उत्साही हौशी अभिनेते असतात तसे आपण ही प्रेमात पडायची आपली हौस , छंद ह्या वर इतके अडकलोय .....की बाकी सगळ्या छान गोष्टी ह्या एका नसण्या मुळे वजा करायला लागलोय आताशा ...

हल्ली सगळी couples च दिसतायत आजूबाजूला ....

पूर्वी त्यातली कटकट , लाउड गोष्ट , विरोधाभास , फिल्मी पणा दिसायचा , खोटेपणा दिसायचा ....

आता मात्र गर्दी त सगळे प्रेमात पडलेत नी सुखी आहेत असे दिसायला लागलेय ..बदललेय काय नेमके ?

उगाच नेहमी प्रमाणे कल्पनेची जाळी गुंफायची , कसले भारी विणले आहे जाळे म्हणून त्यातेच अडकायचे ...तसे ह्या जाळ्यात उग्गाच अडकलोय आपण ....

पण आताशा खूप उशीर झाला ऑफिस मधून निघायला की निखत ला घ्यायला म्हणून  आलेला निरू दिसतो ....

किंव्हा रिकाम्या रस्त्यांवर  taxy मिळत नाही नी ती वाट बघत उभी राहते तेंव्हा कडेला जे रस्त्यांवर राहणारे लोक असतात त्याच्यातही तिला थंडी ने कुद्कुडणारया एका मुलीला मिठीत घेणारा तिचा तिचा कोणीतरी दिसतो ....

तिच्या आवडत्या juhu mocha ला ती कधीही गेली तरी तिथे नेहमी एक गोड couple असतेच ....

सम्या ही आशु रागावेल मी असे केले तर नी असे नै केले तर कितीदा म्हणत असतो ..

वर वर कुरकुर  नी दंगा पण आणखी किती किती दिसते त्यांच्या दोघांच्या मधले ..खटयाळ , मिश्कील , चिडवणारे , हळुवार ...खरे खरे प्रेम नी खोटा खोटा रुसवा ...हेच का दिसते हल्ली ....

दीड तास उलटून गेला तरी स्वरा तिच्याच विचारात भरकटलेली ,

कोणी तरी येणारे हे ही विसरून .

कोणीतरी किंव्हा कोणी ही नाहीच येणार ह्याची खात्री कधीच झालेली तिची ,भीती त्या बद्दल ची गेली नसली तरीही 

ऐसे ही रुके हे मोड पर न जाने कितने  अर्सो बीत गये ...

सच बात तो ये हे की इंतजार का भी अपना एक मजा था  .......

आजूबाजूचे लोक बदलत गेले , गर्दी कमी होत गेली ...

समोर च्या counter च्या दिशेने ने माणूस आत जाताना फक्त तिला दिसला , ओझरता ....

उंच माणसांकडे लक्ष जातेच नाहीतरी ....

थोड्या वेळाने तिने न मागता तिच्या समोर एक coffee एका काका वयाच्या माणसाने आणून ठेवली ....

तो माणूस - वोह , आप कबसे बैठी हे ...सोचा फिर हमारी special coffee पिलादू ...

स्वरा - वोह बस कोई आने वाला था ...और फिर ध्यान नाही रहा, sorry ......

माणूस - वैसे ये हमारी जो कॉफी हे उसका नाम हे 'शादी वाली कॉफी'...

नाव ऐकून स्वरा ला कॉफी पिता पिता ठसका लागेल की काय असेच वाटले .....

माणूस - हमारे यहा , शादियो में बनाते हे ये कॉफी ...कैसी लगी ?

अचानक ह्या माणसाच्या pleasant बडबडीमुळे विझू पाहणारा स्वरा चा मुड पुन्हा सुधारायला लागला .....

आणि counter वर गेलेल्या माणसाला त्या कोपऱ्याच्या अर्ध्या उजेडात दिसले ते स्वराचे हळूहळू रोशन व्हायला लागलेले डोळे ....

त्या काकांबरोबर गप्पा मारताना कुठे ही उमटायला लागलेले हसू .... 

एकाच चेहऱ्यावर हास्याच्या इतक्या shades असू शकतात ?

 आता कॅफेत कोणीच नाही ...काका ही ,'अच्छा बेटा', म्हणून निघून गेलेले ...जाताना स्वराचे  न थांबवता येणारे हसू  सुरु करून ...

तिला शाळेत , कॉलेज मध्ये , मैत्र मैत्रिणींमध्ये खुपदा बोलणी खायला लागायची ..अजून ही तिच्या नको तिथे हसण्याने पंचाईत होते च पण हसू उगाच येत राहते ....आणि थांबवायचे कसे मग ते ......?

आजूबाजूची गर्दी मिटत गेलेली ...तरी स्वरा चा पाय काही निघेना ..मुड बिघडायला नी सुधारायला काही कारणे लागत नाहीत तिला .

......मग काहीशा वेळाने कॅफे मध्ये एक एक चीज लागायला लागली ....

सुरवात झाली ती इक तारा ने ....

मधेच 'आजा सनम मधुर चांदनी में हम' लागले ....

जायला निघालेली स्वरा परत त्या गाण्यात अडकली ...

'हजारो ख्वाईशे ऐसी' सुरु झाले नी पुढे लागले ते ' आओ हुजर तुमको सितारो में ले चलु , दिल झूम जा ये ऐसी बहारो में ले चलु ' ...

असे कितीदा होते की तुमच्या आवडीची गाणी एका इतक्या अनोळख्या ठिकाणी लागतायत एका पाठोपाठ एक ...?

हातात आलेली कॉफी न मागता, नी ती ही हवी तशी .......

जणू काही तिच्या साठी मैफिल आहे ही ..तिच्या एकटी साठी !

 न मिटलेले हसू , नी मिटलेल्या डोळ्यांनी ती प्रत्येक गाणे enjoy करतेय आणि अचानक गाणी थांबली ...एक एक दिवे कॅफे त तले मंदावायला लागले ....

जायचे नसतेच तिला ....सुरु झालेली कुठली ही आवडती गोष्ट संपलेली , थांबलेली आवडत नाही ..

लहानपणी ही आई गोष्ट सांगत असताना गोष्ट संपली नै पाहिजे असला विचित्र हट्ट ...

पण संपतात गोष्टी ....

इच्छा नसताना कॅफे चा तो कोपरा तिचाच झालाय असे वाटत असताना जायला लागणार ...

जड पावलांनी बाहेर पडायला लागली नी कॅफे कोणीतरी गिटार वाजवायला सुरवात केली ...

पण आता तर ती निघालीय .....

जायला हवेच नाहीतरी ....पुन्हा एकदा ठाम ठरवून बाहेर पडायला निघाली ...

गिटार वाजवणारा तो उंच मुलगा counter च्या इथूनच म्हणला .... - impress करायलाच वाजवत होतो , नाहीतर गाण्याचे कलेक्शन तसे उत्तम ए माझे ...

अशा वेळी नेमके कसे वागायचे बोलयचे असते ते स्वरा ला कधीच सुचत नाही ....

सुदैवाने तिने आशु ने सांगितलेला skirt घातलाय नी पायात ही sports shoes नाहीयेत ...

ती तिथेच रेंगाळली आहे तिथल्या छोट्याश्या दोन पायऱ्यांवर ...

मुलगा - जुहू च्या mocha मध्ये गेली आहेस कधी ? 

स्वरा तिथेच तर असते खुपदा पण अशा वेळी उत्तर द्यायची गरज नसते नी अपेक्षा त्या हून नसते

 ढगळा शर्ट , एक आठवडा जुनी pant , चष्मा , रोखून धरलेली फिरकी घ्यायच्या मुड मधली तेज नजर , चेहऱ्यावर उगाच चा आगाऊ पणा ...

स्वरा काही न बोलता त्याच्या बरोबर चालायला लागलीय ...

मी हृषीकेश ....तु ?

 स्वरा - मी स्वरा , आशु ने पाठवले होते आज इथे ...

blind date

आशु माझी मैत्रीण ....

आम्ही दोघी फारच शिळ्या वाल्या जुन्या मैत्रिणी आहोत ..

पण तो मुलगा आलाच नाही .......

पण मला कंटाळा नै आला ...कॅफे छान होता तो ....

हृषीकेश - हो ,मी पण येतो बऱ्याचदा .....काय करते तुझी आशु ?

स्वरा - चित्र काढते कोणाला ही न समजणारी ....

हृषीकेश - Abstract .? हं आणि तु ? हसण्या पलीकडे ?

दोघे चालत राहतात ...

रस्ता  ही फार आवाज न करता शांतपणे त्याची गिटार , तिची बडबड ऐकत सोबत चालतो आहे ...

गोष्टी काय कशा ही सुरु होऊ शकतात ...

रात्री सम्या ने आणलेल्या कानातल्या डूलांवर चे साभिनय प्रेम जाहीर करताना आसावरी कुठे कमी पडत नाही ... नी आता उद्या स्वरा जेंव्हा , 'कसला भारी मुलगा आहे हृषी', असे म्हणणारे तेंव्हा ही आसावरी आश्चर्य चकित होण्यात ही कमी नाही पडायची '......

छापलेल्या ओळींमधली न उमटलेली कहानी

डायरी पडली हातातून परवा ...
 बरोब्बर त्याच तारखेच्या पानाने का समोर आ वासून बघावे ?
त्या पानावर न एकच प्रश्नचिन्ह काढलेय मी मोठ्ठे. त्या प्रश्नचिन्हा ला दाढी काढलीय ....चेहरा पण काढलाय comedy आणि त्यालाच प्रश्न विचारलाय ......"अशी होते ओळख"?

 मला योगायोगांची आवड आणि तुझा कधीच विश्वास नव्हता .

 फ्रीज चे दार ही कलाकुसरीची आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य बजावायची माझी आवडती जागा ........

 एकदा एवढुशा sticky note वर बारीक बारीक गिचमिड अक्षरात मोठ्ठे प्रेम पत्र लिहिले होते तुला नी फ्रीज वर चिकटवून ठेवली होती .
 तू काय कमी हलकट होतास .... एवढे झकास लिहिलेले प्रेम पत्र वाचायची किती वाईट रीत .....काय तर म्हणे ,"जेंव्हा जेंव्हा फ्रीज उघडायला जाईन , तेंव्हा तेंव्हा एक एक ओळ वाचतो"  आणि मग मधेच चार पाच दिवसांनी एक पिंक टाकायची ..."इतके कशाला भारंभार लिहून ठेवायचे असते तुला"?

 दोन आठवड्यांनी म्हणजे मी नेमके काय लिहिले होते त्यात ते विसरून काही काळ लोटल्यावर एकदा त्या दारा समोर बसवून , लाल पेनाने चुका अधोरेखित करत काय म्हणलास तर ,"शुद्धलेखन सुधार ...बाकी छान लिहीलायेस" .... मी उत्तर ऐकून गार पडल्यावर मुटकुळे उचलून माझे टाकून आलास बेडरूम मध्ये ....

 दुसऱ्या दिवशी उठले , सकाळी उठल्यावर तू नसायची सवय मला मागल्या जन्मापासून आहेच .......

 कॉफी साठी दुध घ्यायला म्हणून फ्रीज चे दार उघडले तर त्यावर एक कोरी sticky note लावलेलीस...तळाशी एकच स्पष्ट वाक्य ....."पुढचे कधी लिहितेस" ?

 मग पुढे चार दिवस फ्रीज च्या दरवाज्याने 'निरोप्याची ' भूमिका पार पडलीन .. माझी full on नौटंकी .....गाणे च काय लिहिले , कधी फिल्म चे dialogues ,कधी 'आज तू माझा जरा नावडता झाला आहेस " असले काहीही गाढव .

 पण मी किती भसा भसा लिहिले तर तुझी उत्तरे अशीच थेट नी एका वाक्यातली ... तुझे असणे ही एका वाक्यातले सोपे,........." मी आहे " आणि नसणे ही एका वाक्यातले ,............. "मी नाहीये " त्या दोन वाक्यां मधले अंतर आवाज नी प्रकाशाचा वेग अशा परिमाणा मध्ये बसवता नाही आलेले ....पण वीज चमकली तरी भीती वाटत नाही तू गेल्या पासून नी ढग गडगडल्या चे अप्रूप वाटत नाही .पावसा बद्दल नकोच काही बोलायला

.सुरवातीच्या माझे काही अडत नाही नी मला तसे तुझ्या बद्दल काहीच वाटत नाही असा माझा अविर्भाव असलेल्या आपल्या भेटी गाठी ...आणि मग ६ व्यांदा भेटलो तेंव्हा आपण कोसळणाऱ्या शेअर मार्केट बद्दल बोलत होतो , वेटर ला कॉफी आण असे सांगता सांगता मधेच माझ्या कडे एक टक बघत म्हणलास ,"आत्ता विचार कर ....आणि थांब तिथेच ..म्हणजे मग पुढचे सव्वा वर्षाचे प्यार , त्याच्या पुढचे साडे तेरा आठवडे पश्चात्ताप , पुढचे अडीच महिने तिरस्कार , त्याच्या पुढचा आठवडा स्वतःची कीव करणे , चीड चीड वगेरे आणि मग २३ दिवसांनी back to normal life हे सगळे टाळता येऊ शकेल तुला ....

तुला कायम सगळे माहिती असण्याचा छंद आणि मला न माहिती असण्याची आवड ...तसे तुझे गणित चुकले ...पण अर्थ नाही बदललेला तुझ्या हिशोबाचा .. .

 अगदीच कधीतरी तुझे कुलूप फोडून आत प्रवेश मिळवता आला मला ...नेहमी जगाला घाबरून तुला बिलगायचे मी पण एकदा कधीतरी तू तशी घाबरलेली लहान मुलाची मिठी मारलेलीस मला नी तसाच हात धरून ठेवलेलास ....

 पण ते एक गिने चुने लम्हे सोडले तर तुझा ताबा कधी सुटला नाही नी मला एकदा तो तुझ्या कडे दिल्यावर मिळवता आला नाही ...

 आता एक pattern झालाय ... तूला आठवायचं नाही असे ठरवण्यात दमते आणि झोपते . नाहीतर तू लक्कन आठवलास रस्त्यात मधेच सगळे क्षण हमला करतात , मग मी हमसा हमशी रडते आणि झोपते .

 मध्ये एक वेगळी डायरी विकत आणली शहाणे व्हायचे ठरवून आणि ज्या ज्या दिवसांवर तुझी छाप आहे ते ते खोडून दुसरे च काहीतरी वेगळे खोटे fictional आणि सोपे सुटसुटीत लिहावे असा विचार केला तर सगळेच दिवस तुझे ....

 आता मीच नवी आणायला झालेय ! आपली कहानी कागदा वर लिहिली खूप पण काही केल्या उमटेना ...

 सगळ्या पेंसिलींची धार गेलेली आणि सगळे sharpeners बोथट झालेले ..

 हातात खोडरबर आहे उरलेला फक्त .. बघते न उमटलेली कहानी खोडता येतेय का ते .........!

"य 'why's ????????confusions.. fear... insecurity/ 20 seconds of embarrasing bravery = why not"

[yay.....मी एका समीकरणाचा शोध लावला ....खूप दिवसांनी खरे तर ...
१२ वी ला असताना psychology च्या पुस्तकातल्या John Watson , Freud वगेरे मंडळींच्या theories वाचून inspire होऊन पेपर मध्ये माझी माझी पण एक थिअरी लिहून आलेले , खूप झकास वाटलेले , तसा त्या थिअरी ला अर्थात काही अर्थ नव्हताच ...पण तसाही theories ना अर्थ कुठे असतो नाहीतरी .......]

 एक फिल्म पहिली परवा ...' we bought a zoo ' नावाची .

पुन्हा एकदा प्रत्येक वेळी , दर वेळी प्रश्न पडून जातो मला की आपल्या आवाक्या पलीकडे जाऊन , स्वतःच्या भिंती तोडून , विस्तारून विचार करणाऱ्या व्यक्तिरेखा अशा चित्रपटातून च का येतात समोर ? वयापेक्षा खूप समजूतदार असलेली छोटी मुलगी , ह्याच रोज रोज च्या जगाची नजर चुकवून कोपऱ्यात त्याच्यासाठी रोज नवी प्रेमकहाणी उभी करणारी प्रेयसी , डोंगराइतका इगो आड येत असतानाही स्वतःच्या मर्यादा नी चुका स्वीकारणारा एखादा पन्नाशी चा बाप , दिसत नसलेल्या शक्यतेचा विचार करून ती कृतीत आणणारा प्रियकर ..हे सगळे माणूसपणाच्या आहारी जाऊन त्यातून सुटका करून घेणारे लोक चित्रपटात च का दिसतात ... त्या लेखकांना , दिग्दर्शकांना , अभिनेत्यांना कुठेतरी तसे कोणीतरी भेटले असेल , नाही ? असतील असे लोक ...कुठेतरी .. नक्की असतील अशी माझी आपली थिअरी .. बाकी थिअरी ना अर्थ नसतो हे आधीच मान्य केलेले असण्याने शब्दांची कोडी , पकडापकडी नी जोडसाखळी इतपत च त्याचा अर्थ ]

 तर We bought a zoo ........ आपल्या वाटणीला आलेल्या अडचणी पेलेनाशा झाल्या की सरळ एक गोष्ट करायची , त्या तिथेच टाकायच्या आणि सरळ नवी प्रश्नपत्रिका सोडवायला घ्यायची .... मुद्दा उत्तरे शोधणे हा नसावाच बहुदा ...

 आपला , आपल्या मुलांचा जीव असलेली partner मृत्यूला गमावल्या नंतर एकमेकांमध्ये अडकलेली , सोडवता न येणारी तीन आयुष्यं .... जगायचे मुख्य कारण असलेली 'ती'गमावलेला , गावात जिथे जिथे तो नी ती गेलेत त्या जागा चुकवत फिरणारा बाप , अवघड वयातला दिशाहीन मुलगा आणि ह्या दोघांना जोडू पाहणारी ७ वर्षांची छोटीशी मुलगी .... तीन दिशा ...एकाच छप्पर हरवलेल्या उघड्या घरातली माणसं .....उब यायला तर हवी .... मग घर बदला .....

 शोधता शोधता येऊन पोचतात ,त्याच शिळ्या जगापासून खूप लांब असलेल्या एका अशा घरात. जे बघता क्षणी लेकीला आवडलेय म्हणून बाप घ्यायचे ठरवतो, पण घर आहे एका बंद पडू आलेल्या zoo मध्ये .. ज्याला कोणी वाली नाही नी कोणी लक्ष दिले नाही तर तिथे काम करणारी काही डोकी आणि तिथले प्राणी सगळे वेगळ्या वाटांना जाणार वेगळ्याच अडचणी ...कधी न पाहिलेल्या , प्रश्न कधीच न सोडवलेले , अगदीच syllabus च्या वाहेर चे okey ..interesting आता हे जगून पाहुयात थोडे वेगळे काहीतरी करून पाहुयात .... .

हे छप्पर नसलेले कुटुंब येतं मूळ तुटू लागलेल्या zoo मध्ये . .तिथे जाताना सामान भरताना ,बाप लेकी गप्पा मारताना बाबाला आई ने originally त्याचा असलेला पण तिने ढापलेला नी तिचा झालेला एक sweat shirt सापडतो . ...दोघे थोड्या वेळ काही बोलत नाहीत ... मग मुलगी म्हणते ...आता सगळे नवीन घ्यायला हवं न ? बाबा समजूतदार पणे लेकीचा पोर होऊन मान हलवतो ...नी सोडून जायच्या सामानात न न सोडता येणारी , जुन्या प्रश्नपत्रिकेत ठेवणारी आठवण सोडतो .....

 सगळे काही हरवलेलं असताना , नुसतं धाडसा बद्दल ऐकण्यापेक्षा एखादे धाडस जगून पहावं अशा genuine प्रयत्न करणारा बाप , लेकीचे बोट धरून मुलाला सुद्धा त्या दिशेने विचार करावा म्हणून नेऊ पाहतोय पण मुलाचा जीव अडकलाय ..शहरात , मित्रांत , नसलेल्या आईत , उभे न करणाऱ्या शाळेत ... त्याला उत्तरे न येणारा जुना पेपर चालणारे .....आणि तो काढून घेऊन नव्या परीक्षेला उभे राहायला लागण्यातली अगतिकता , असहाय्यता व्यक्त होते ते बापा बद्दल च्या रागातून , आहे तिथेच अडकून रहायच्या अट्टाहासातून .....

 zoo साठी कामं करणारे लोक त्यांच्या त्यांच्या ओझ्यासकट येतात आणि सगळे उभे राहतात ते zoo restore करण्या साठी संपलोय मी असे वाटणारे क्षण येतात पण कुठे तरी धरून राहत , क्षणांना शरण जात पुढच्या दिवसाला खेचून आणत ....

 zoo च्या कामात गढून गेलेल्या बापाला एक दिवस मुलगी म्हणते ..तु हल्ली गोष्ट नाही सांगत , बाप म्हणतो ....हो , कारण आत्ता आपण एक गोष्ट जगतोय ... एकी कडे तो आयुष्याकडे ताकदीने बघायचा नजरिया आहे आणि दुसरीकडे बायको चा फोटो दिसला तरी कळ जातेय खोलवर ते नाकारायचंय .... मुलगा स्वतःशी , बापाशी , जगाशी भांडतोय पण त्यात ही त्याला गार वाटेल अशी एक साथ नव्याने त्या zoo मध्ये मिळतेय ....


आणि मग हळूहळू सगळे गुरफटलेले धागे वेगळे व्हायला लागतात नी गुंत्याचा गोफ व्हायला लागतो ... त्या zoo मध्ये ही एक मरायला टेकलेला वाघ आहे , त्याला मरू द्यायला हवं ही त्याची गरज आहे हे कळत असताना 'पुन्हा' कोणाला तरी जाऊ द्यायचे हे मान्य न करता येणारा बाप , लेका बरोबर भांडता भांडता , समजावताना त्याचा मित्र होतो आणि मी जे समीकरण ढापलेय ते सांगतो........ Do you know, sometimes all you need is twenty seconds of insane courage .Just literally twenty seconds of just embarrassing bravery .And I promise you , something great will come of it .......


 ह्या बाबाला एक दिवस लेकीच्या खोलीत तोच आईचा sweat shirt सापडतो ...पण आता त्याचा प्रवास ती आठवण टोचून दुखावण्याच्या पलीकडे गेलाय ...आता तो ती आठवण डोळ्यातल्या पाण्यासकट झेलू शकू शकतोय , नव्या प्रश्न पत्रिकेत जुन्याची उत्तरे सापडून जातात ....आणि मग एक दिवस zoo उघडते , लोकांनी गजबजून जातं ...

 त्या नंतर बाबा मुलांना त्या cafe त घेऊन जातो ... जिथे पहिल्यांदा तो त्यांच्या आईला भेटलाय ....ती भेट तो वर्णन करून सांगतोय आणि मुलगी मधेच म्हणते , 'बाबा , तु पुन्हा गोष्टी सांगायला लागलास बघ '...बाप हसतो नी पुन्हा गोष्ट सांगायला लागतो

 ".....तर मी असा बाहेरून जात होतो आणि ह्या इथे , इथे ती बसली होती ....मी अक्षरशः होतो तिथे थांबलो ..ती जगातली सगळ्यात सुंदर मुलगी होती, ....पण आता सांगायचं कसं न .....मला सुचेना मी काचे तून पाहत राहिलो ......मग थोड्या वेळाने आत गेलो....ती काहीतरी वाचत बसली होती मला काहीच सुचत नव्हते ....".

 बाबा चे वर्णन सुरु आहे नी मुलांना ही ती भेट समोर डोळ्यापुढे उभी राहतेय ...डोळ्यात पाणी आहे ..पण ते हिमतीचे आहे ....गमावलेल्या माणसाच्या आठवणीना भिडण्याच्या इच्छेतून कष्टाने कमावलेले .. "आणि मग मी म्हटले .......why would an amazing woman like you even talk to me "? चित्रपटाच्या शेवटी त्याची 'तेंव्हा ची ती' दिसते हसताना आणि म्हणते ..... 'why not'?


 जगात why म्हणून जगायच्या रांगेत खूप लोक आहेत. आपापले न सुटणारे why सोबत घेऊन ,न संपणाऱ्या रांगेत तिथेच उभे राहिलेले why not ची रांग च नसते .....ती वाट फक्त त्या वीस क्षणांचं धैर्य दाखवलं की आपोआप खुली होणार असते ...,त्या च why च्या रांगेच्या बाजूला ...

कदाचित आपण सगळे खुपदा व्याकरणतल्या passive voice चा वापर फार करत राहतो ..गोष्टी घडाव्यात , काहीतरी व्हावे 'by someone else '. व्याकरण आणि आयुष्य सुद्धा active voice ने करायची गोष्ट आहे . तशी ही पण therory च आहे म्हणा , फार अर्थ नसलेली .......पण मला चित्रपट आवडला .... we bought a zoo.

  बाकी हा चित्रपट खऱ्या घटने वर आधारित आहे आणि असे एक zoo [Dartmoor zoological park]जगात खरेच आहे

एक वक़्त था ......

काफी अर्सो बीत गये
कुछ् पागल पन दिमाग पर सवार नही
बस बेचारे सयाने लोगो जैसी होने लगी हुं

 न आज कल रास्ता खोती हुं
 न चलते चलते गिरती हुं
 अनगिनत कप coffeeपिये भी काफी वक़्त हो चुका हे
 हाथ मे cell phone भी तीन साल पुराना हे

 सोच समझ कर खाती हुं
 घर वक़्त पर आती हुं
 ना कोई दोस्त जान लेने पर तुला हे
 न कोई authentic दुश्मन बचा हे

 कपडे सारे धुलकर अलमारी में रक्खे हुंए
 किताबो के सारे पन्ने किताब से ही जुडे हुए
 सब कुच अजीब साफ साफ सा हे
 मेरा ही behavior एक डरावना ख्वाब हे

 कितना सुकून मिलता था ३ दिन ना नहा ने के बाद
कितनी खुशी मिलती थी maths में fail होने के बाद
 अभी भी ताजी हे सडसटवे अधुरे प्रेम कहानी की याद
 वैसे तो साल मे १८ बार जिंदगी होती थी बरबाद

 और ट्रेनें छुटा करती थी
 में बारिश से मिला करती थी
 उन दिनो ,धूप तकलीफ ना हुंआ करती थी
 बिखरी पडी जिंदगी भी sexy लगा करती थी

 अभी ना कही घर में कुडा कचरा
 न दिवार पे मकडी का जाल
पागल पन से मजेदार बने कितने सारे लम्हे
पीछे छोड आई वो सारे छीछोरे साल

अब वैसे जिंदगी तो business as usual चल रही हे
कल शाम से, न जाने क्यो, मुझे मेरी ही याद आने लगी हे

भिंती पलीकडची शाळा

'....आणि काय काय करता गं मग तुम्ही '?वर एक मुलगी मोठ्य्याने 'मलमखाम' असं म्हणली .आम्ही हसलो सगळे खूप आणि ती ही हसली . खूप साऱ्या काळ्याभोर हसऱ्या डोळ्यांच्या सावळ्या मुलींच्या शाळेत जाऊन आले आज .
 माझं खरं तर ,जगाचं 'आपापली शाळा ' ह्या विषयावर जसं प्रेम असतं तसं कधीच नव्हतं ,पण 'मधली सुट्टी' च्या निमित्तानं खूप वेगवगेळ्या शाळांच्या मुलांबरोबर त्यांच्या त्यांच्या बेंचेस वर बसून गप्पा मारता आल्या , त्यांची सिक्रेट्स ऐकायला मिळाली , त्यांचे amazing निबंध वाचायला मिळाले , त्यांची मला बंद पडणारी बडबड ऐकायला मिळाली .शहरातल्या शाळा , गावाकडच्या शाळा , प्रायोगिक तत्वावर सुरु असलेल्या शाळांचा रिसर्च ह्या निमित्तानं बघता बघता शाळेच्या आतल्या नी पुस्तकांबाहेर च्या च्या वेगळ्या जगाशी ओळख झाली
महाराष्ट्र शासनाच्या नव्या नियमानुसार दर १ किलोमीटर च्या अंतरावर एक शाळा असायला हवी ...रस्त्यांवरून जाताना आपल्याला ' वाहने सावकाश हाका , पुढे शाळा आहे ' चे बोर्ड सर्रास दिसतात .त्यामुळे शाळा नक्की आहेत भले २६५३ कमी का असतील .पण रस्त्यांवरून जाताना आपल्याला अनेक ठिकाणी बांधकाम सुरु असलेलं दिसतं ..तिथे अनेक लहान मुलं मुली आपापल्या आई बाबांसोबत आलेली असतात .त्यातली काही तर कदाचित शाळा ही बांधत असतील ....त्यांच्या शाळेचं काय ? ती त्यांच्या आईबाबांसोबत वीट भट्ट्या जिथे लागतात तिथे , उस तोडले जातात तिथे जातात . त्यांच्यासाठी शाळा आहेत त्यांच्या गावात पण त्या रिकाम्या ....ओस पडलेल्या ! कागदोपत्री दर एक किलोमीटर अंतरावर शाळा उभ्या राहतात . आपल्याला ऐश्वर्याच्या मुलीचं बारसं ,मंत्रालयाला आग , इशा देओल चे संगीत वगेरे बातम्या माहित असतात .सिग्नल ला पुस्तकं विकणारी मुलांना 'शाळा' असेल का वगेरे प्रश्न आपल्याला सुचतच नाहीत .सुचेपर्यंत सिग्नल ग्रीन होतो .

 जिथे पालकांसाठी त्यांच्या मुलांनी शिकणं ही गरज च नाहीये , जिथे मुलीला शिकवून करायचेय काय ..ती जाणार दुसऱ्याच्या च घरी त्यापेक्षा धाकट्या भावाला सांभाळेल तरी असा दृष्टीकोन आहे त्या देशात प्राथमिक शिक्षण हा प्रत्येक मुलाचा मुलभूत अधिकार आहे खरा पण त्याचं करायचं काय ? हातावर पोट असलेले वारली , कातकरी समाजाचे लोक खुपदा मजुरीचे काम करायला आपलं गाव सोडून वर्षाचे काही महिने वेगवेगळ्या शहरात , गावात जातात जिथे काम असेल तिथे ,त्यातले काही आता त्यांच्या मुलीना एका शाळेत जाऊ द्यायचं ठरवतात आदिवासी आणि वीट भट्टी कामगारांच्या मुलीन्साठीची ही शाळा आहे वसई जवळ च्या उसगाव भागात .

 "माझ्या मोठ्या बहिणीला शाळा सोडावी लागली , आणि धाकट्या भावाला सांभाळायला लागलं .माझ्या आईला मी झाले तेंव्हा तिला आजी ओरडली . आजीला मी आवडत नव्हते .पण मग मला आई बाबांनी ह्या शाळेत घातलं नी नंतर आजीला कळलं मी हुशार आहे ते .आता नही ती मला ओरडत .मी पण शिकून ह्याच शाळेत शिकवायला येणार".... . असं सांगणारी एक मुलगी . उद्या ती खरंच शाळेत येईल का शिकवायला वगेरे हे प्रश्नच महत्वाचे नाहीत .मुळात इथपर्यंत पोचायला तिला करायला लागलेली कसरत च आपल्या गावी नसते , आपल्या ओळखीची नसते .आपले कसे पोट भरल्या नंतरचे complicated प्रश्न ...त्यांचा प्राथमिक आहे syllabus अजून . कृपया तुमच्या मुलीना आमच्या शाळेत येऊ द्या असे पालकांना समजवावे लागतं ...नी गेल्या काही वर्षांच्या सतत च्या पाठ पुरवणी नंतर आता शाळेनं बारसं धरलेय .

 तरी मग एखाद्या मुलीच्या घरून दोन तीन महिन्यांनी आई , भाऊ भेटायला आले की मुली रडून रान उठवतात .खूप मुलीनी तर त्या कशा वेगवगेळ्या प्रकारे पळून गेल्या , मग कसं त्यांना परत आणलं हे ही मला एकदम छानपैकी सांगितलं .कसे ही असलं तरी आपल्या आजू बाजूच्या माणसातून , घरच्यामधून उठून कुठेतरी एका जागी येऊन रहायचं आणि वर ते 'अभ्यास शिकवणार' पण ..कसं आवडणार? ....

पण काही महिने जातात नी मग हळूहळू त्यांची मुळं इथे रुजायला लागतात . चार भिंतींच्या पलीकडच्या ह्या शाळेत शिकवलं काय जातं ह्या चं मला काही पडलेलं नाही कारण मला शाळेच्या गणवेशात , इकडे तिकडे फिरत रमणाऱ्या , घसरगुंडी ला सर्कुंडी म्हणत , कोंबडी नी पिंजरा खेळणाऱ्या , एक क्षण ही न कंटाळलेल्या मुली भेटल्या .

 त्यातल्या एका रेणुका ला 'करीना' व्हायचं आहे... एका जयश्री नं ९ व्या वर्षी शाळेत प्रवेश घेऊन एका वर्षात दोन दोन इयत्ता दिल्यात नी आता ती दहावीत आहे . एक पूजा पहिली पासून इथे आहे नी आता १२ वी ला सकाळ ची ५ ची बस घेऊन ती तासभर लांब असलेल्या एका collage मध्ये पुढचे शिकतेय . जिना उतरताना एक मुलगी एकटीच वर्गात बसून हार्मोनियम वर हात फिरवताना दिसली . एकीला अजिबात आवडत नाही अभ्यास करायला पण तिला fashion designer व्हायचेय म्हणून मग आता शिकायला पाहिजे ..... इथेच मोठ्या झालेल्या मुलींच्या डोळ्यात जबाबदारी ची जाणीव दिसते ..त्यांच्या नंतर आलेल्या कच्च्या बच्च्यांना सांभाळत ह्या ताया शाळा सांभाळतात त्यांच्या शिक्षकांच्या मदतीनं . एक परिणीता होती बुजलेली नुकतीच आलेली ....पण पुढच्या वेळी जाईन मी तोवर ती रमलेली असणारे ..मला खात्री ए

... बाहेर पडल्यावर ह्या आदिवासी मुलींचे प्रश्न सोपे नाहीच होणारेत ..उलट आदिवासी समाजात त्यांना लग्नासाठी त्यांच्या योग्य मुलं कशी मिळणार ?पुढे दहावी नंतर ह्या शाळेच्या सोप्या वातावरणा तून बाहेर पडून collage मध्ये कशा सामावल्या जाणार ?तिथले संस्थापक म्हणले .."दारू न पिणारा नवरा मिळाला तरी खूप ...म्हणून मग मी त्यांना कराटे शिकवतो , निदान स्वतःचे संरक्षण तरी करू शकल्या पाहिजेत ".

 मजा आली त्यांच्या बरोबर खेळून , त्यांची गाणी ऐकून , 'तु सगल्या हिरोला भेटला काय' असे वेगळं मराठी ऐकून ....मी निघताना म्हटलं....मी येईन परत .. त्यावर लग्गेच प्रश्न आला .....'कधी'?

 तशी लाज अधे मध्ये वाटावी आपल्या असण्याची असे अनेक प्रसंग आले तरी अशी एखादी शाळा ,आपली दुक्खं मुर्ख आहेत नी त्यावर रडण्या बिडण्याचा गाढवपणा वगेरे करायचा नसतो असे जाणवून देते ... मला कधी शाळा नाही आवडली पण ह्या शाळेत मात्र मला जायला खूप आवडेल .....

 [ वसई जवळची वज्रेश्वरी इथली उसगावातली ही शाळा आदिवासी मुलीना शिक्षण देते , त्यांचं राहणं , खाणं , पिणं , पुस्तकं , गणवेश , छंद , संगणक सगळा खर्च शाळेचे संस्थापक funds मधून करतात , कोणाला काही करावेसे वाटले , शाळेत जावसं वाटलं, ,मुलीना गोष्टी सांगाव्या वाटल्या , तिथे जाऊन त्यांच्या बरोबर कधी रहावसं वाटलं , खेळावं वाटलं तर ' स्वतःसाठी ' म्हणून जरूर जा ...मुली तुमचं नक्की हसून स्वागत करतील ]

Get well soon ! ! !

सगळेच गमतीचं असते !

 म्हणजे निवडणूक प्रचार सुरु होतो नी मतं मिळवण्यासाठी अनेक गोष्टीचं वाटप सुरु होतं ....तेंव्हा राज्यकर्त्यांना मतं दिसत असतात न गरजूंना न ५ किलो तांदूळ. Horn वाजवणाऱ्या रिक्षावाल्याला समोर चे traffic दिसत असतं नी आपल्याला कारण नसताना सतत honking करणारा रिक्षावाला डोक्यात जात असतो . रथाचं चक जमिनीत रुतलेलं असताना कर्णावर सोडलेला बाण काही जणांसाठी भ्याडपणा असतो , कृष्णासाठी ती आवश्यक राजकीय खेळी असते '. चोरी करणाऱ्या कडे त्याची त्याची कारणं असतात आणि चोरी ज्याच्या घरची होते त्याला ही चोराला शिव्या शाप द्यायचा अधिकार असतोच . दुर्दैवानं "योग्य अयोग्य" चं भाबडं जग उरलेलं नाही ...आता ते झालेय subjective , various point of views , perspectives, perceptions चं जग .

इथे मग हर एकाचा आपापला दृष्टीकोन आला , आपापलं म्हणणं आलं , आणि मग इथे ज्याच्या त्याच्या दृष्टीनं बरोबर सगळेच असतात , its the situation, or such are the circumstances ...अशी जबाबदारी चे बोट दुसऱ्याकडे दाखवायला शिकवणारी वाक्य आली . मोठमोठे लोक पूर्वी "होऊन गेले" हे त्यांचे सुदैव च म्हणलं पाहिजे कारण नाहीतर दर मिनटाला f***k off , चू** , भें***अशा शिव्या देत वावरणारी गर्दी पहिली असती , मूर्ख frustration हवेत तरंगताना दिसले असते , इतक्या इतक्या गोष्टीवरून डोकं फिरणारे मी ,तू , ते .....दिसले असते .ह्या साठी केल्या असतील गोष्टी लोकांनी ? त्यांच्या ही वेळेला केल्या जाणाऱ्या गोष्टी स्वार्थ म्हणून केल्या गेल्या .मग ते मरणे का असो किंव्हा सत्याग्रह करणे असो ,जन्मठेप भोगणं असो ...ह्या सगळ्या गोष्टी लोकांनी केल्या ते जगाचं कल्याण करायला नव्हेच .....'स्वतःसाठी म्हणून '. पण मधल्या काळात पुलाखालून पाणी बरेच वाहून गेलं ...आणि आता उरले ते बड्या घरचे पोकळ वासे .

 पूर्वी ही लोक यायचे एकत्र , रामाच्या काळी सुद्धा ,अगदी दंतकथा समजून उदाहरण द्यायचं झालं ,तरी माकडांनी सुद्धा पूल बांधला .पण आता शेतकऱ्याच्या मुलांची मोळी सुटलेली लाकडाची नी सगळेच सुटे विस्कळीत झालेले .! आता फक्त शब्दांचे ढग जमतात पण त्याच्यात पाणी नसतेच ....आता अधू झालेल्या नजरांना end of season चे sales दिसतात ,macdy , domino's , pizza hut मधून ढेकर देऊन बाहेर पडल्यावर कुठला तरी पूर नी कुठल्या तरी दुष्काळाला कुठाय जागा ?

 काल आज मध्ये एक दोन गोष्टी पहिल्या नी बरीच भीती वाटली .माझ्या बहिणीच्या hostel मध्ये एक 'चर्चा' ! विषय एक मरायला टेकलेलं कुत्र्याचं बारीकसं पिल्लू आणलेय, "ते असावं नी नसावं" ह्यावरची प्रदीर्घ संवाद सत्रे .. नी मग मला साक्षात्कार झाला की देवयानी , भाग्यलक्ष्मी , चार दिवस सासूचे , आणि जगण्याशी साधारण संबंध नसलेल्या सिरिअल्स का चालत असतील !

 वेळ खूप आहे खूप जणांना आणि त्याचे काय करायचे ते नेमके ठरवता आलं नाही की "कुत्र्याचे पिल्लू" हा मिटिंग भरवण्या इतका मोठा विषय होतो . रात्री ९ ३० ते १ ३० ह्या प्रदीर्घ कालावधीत सगळ्यात हुशार वागलं ते तर ते छोटूसे पिल्लू ...लोकांना बोलताना बघून ते शांतपणे एका टोपलीत जाऊन बसले नि वसा वसा भांडणारे लोक, एकमेकांच्या अकला काढून पांगल्यावर बाहेर आलं . त्याचे केस , त्याचा वास , त्याची शी शु ह्यानं कदाचित economics ह्या विषयावर post graduation करायला भारतातल्या विविध भागांतून आलेल्या मुली जीव गमावू शकणार अशी परिस्थिती निर्माण झालेली ..

 एकी कडे ह्या मुली नि दुसरीकडे त्या पिल्लाला कोणीतरी खाईल , ते मरेल ह्या काळजीनं जरा जास्त व्याकूळ झालेल्या मुली ....एकत्र आल्या ...तात्विक चर्चा , टोमणे , भांडणं ह्याचा एक जंगी कार्यक्रम केला ..आणि एकमेकांना bitches म्हणत आपल्या खोलीत गेल्या ...ते पिल्लूच काय खरे तर इतका विखार पाहून अजून थोडा वेळ ते चर्चा सत्र चालले असते तर मी ही मेले असते !

 बरे त्या कुत्र्याचा त्रास होणारे बाकीच्यांना being humanबद्दल सुनावत होते आणि कुत्र्याची काळजी असणारे काळजीत ग्रस्त होते . मला दोघांची काळजी वाटली .तशी मला माझीही वाटतेच . एकदम त्या कुत्र्याशी relate केलं मी !घाबरलेले ते नी बिचकलेली मी . निर्णय क्षमता आणि tolerance level ह्या इतह्या इतक्या चिंधड्या उडलेल्या !

 जग इतकं फक्त आपल्यापुरता होऊन जातं कि त्यात बाकी काही बरोबर असायला नी ते मान्य करायला जागा च नाही उरलेली .सगळी कडे राडा नी traffic jam ... आणि असे एका कुत्र्याचे काय करायचे ह्याच्या conclusion ला न येऊ शकणारे लोक देशाची धुरा वगेरे वाहणार ....!

 दुसरा प्रसंग तर आणखी गमतीशीर .

आज पुण्याहून मुंबई ला घाई घाई त यायला लागलं .. ७ १४ ला स्टेशन ला पोचले नी ७ १५ ला ट्रेन सुटायची . समोर य रांग ..फार विचार न करता ट्रेन मध्ये शिरले . म्हटलं सरळ T.C.ला गाठून fine भरूया . एक जागा तर मिळेलच! T.C. नं pass holder ladies boggie मध्ये पावती करून एक जागा दिलीन बसायला .

एका एका अक्ख्या बाकावर एक अशा पहुडलेल्या समस्त स्त्रिया अन्याया विरुद्ध पेटून उठल्या आणि असे कसे तुम्ही देऊ शकता जागा , नियमात बसत नाही म्हणून त्यांनी T.C. ला घेरले . "एक मुलगी नाही की एकदा adjust करून घेऊ शकत , गर्दी ही नाहीये", असे त्याने म्हटल्यावर त्यांनी त्याला त्या कशा पाहते ४ वाजता उठतात , त्यांना कसे काय काय करावे लागते , त्यांच्यावर अन्याय होतो , असे दमदाटीने बजावले . T.C. ही इरेला पेटला ..बघतोच मी कसे उठवता तुम्ही तिला तिथून असे म्हणून तो ही तिथे च कोट वगेरे काढून माझ्या साठी थांबला .'तो तिथून गेला की मग ' ? ह्या कल्पनेने मला थोडा घाम फुटला.

आजूबाजूला अनेक मतप्रवाह दिसत होते .काही बायका आडव्या पडून वाद ऐकत होत्या .मधेच डोळा ही लागला असावा काही जणींचा .काही जणींना मी म्हणजे समाजाला निर्माण झालेला धोका वाटायला लागले . काही जणींनी माझ्या नी T.Cह्या घराण्याचा , आई बाबांचा उद्धार वगेरे केला .माझी full on फाटली होती . मधेच एका बाकावर उभे राहून "अहो मूर्ख बायकानो , कान नी डोळे उघडा न जरा .आपापल्या वैतागातून , न जमलेल्या गोष्टींच्या त्राग्यातून , मोडलेल्या झोपेतून बाहेर येऊन ऐका न ,बघा न आजूबाजूला '? असे म्हणायची इतकी खाज येत होती आणि तेंसे केलं तर लोणावळ्याच्या खाई त d end होईल ह्याची ही खात्री होती .

 कौतुक वाटलं ते मला त्या T.C.चं . तासभर त्यानं खिंड लढवली खरी पण त्याला बाकीचीही कामं होतीच ...मग एकदम उठला ...माझ्या बाजूला आला नी म्हणला .....coffee प्यायची ?चल .....ह्या बायका मरुदेत ....

जाताना माझ्या समोर एक भीम काय आकाराची महिला पाय अडवून आली नी म्हणली "आमच्या डब्यात थांबायचे नाही" .मी म्हणले ,नै ते बरोबर आहे , पण मला माझ्या पायांनी बाहेर जायचे असेल तर तुम्हाला तुमचे पाय बाजूला करावे लागतील न ....?"

 जीव मुठीत धरून मी बाहेर आले ..पंजाबी होता T.C. आम्ही तीन चार डबे पुढे आलो..तो मला म्हणला ,'एक मिनिट थांब'.त्याने गाडीचा दरवाजा उघडला नी एक मोठ्ठा दीर्घ श्वास घेतलान ....थोडा relax करता हू ...फिर चलते हे असे म्हणून मग तो मला deccan queen चा famous cheese toast नी coffee साठी घेऊन गेला .

त्याच्या जोडीने दोन बंगाली , एक यु पी चा असे आणखी दोघे जण होते . breakfast साठी त्याची वाट पाहत थांबलेले . "कुछ पंगा हुआ क्या "? असे त्याची विचारल्यावर ह्या जसपाल नावाच्या बहादूर T.C. ने त्यांना रामकहाणी सांगितली .आमच्या सगळ्यांच्या मस्त गप्पा झाल्या . खूप च विरळ oxygen मधून भरपूर झकास oxygen आल्या भागात गेले . हवा खेळती होती . लोक मोकळे होते .

 एक जण त्यांच्यातला कविता करतो छान असे दुसऱ्यानं सांगितलं . ..एकानं मला एका सिनिअर T.C. च्या send off party हे निमंत्रण दिलेन .तो सहज बोलता बोलता म्हणला ..वाईट वाटून घेऊ नका ..."पण औरते कमिनी होती हे ...मुझे तो डर लगता हे ...में तो कभी उनसे पास टिकट न भी हो ....कुछ बोलता नही ...क्या पता बाद में क्या complaints कर दे ..लोग तो औरत को सपोर्ट करते हे ....आप लिखो कुछ औरते जो अत्याचार करती हे उस के बारे में "!
 मला त्यांच्यात आल्या नन्तर पुन्हा त्या hostel मधल्या कुत्र्याशी relate करावं वाटलं ...चांगल्या अर्थानं ..तिथे ही सगळ्या विरोधाला पुरून उरून त्याची कड घेणाऱ्या मुली होत्या आणि इथे ही त्या सगळ्या बायकांपासून मला वाचवणारा जसपाल होता .. पण काळजी वाटली .. वाटलं की नेहमी नसेल असे कोणीतरी सोबत कोणाच्यातरी .
इतका राग कसला खदखदतोय लोकांमध्ये ?
पुण्यात रिक्षावाल्यांना भर सकाळी ११ वाजता ही एखाद्या ठिकाण हून परत यायला passenger मिळणार नाही म्हणून half return का हवा असतो हक्क म्हणून? ट्रेन मध्ये उभ्या राहिलेल्या माणसाला बसलेल्यान्बद्दल आपसूक चीड का आलेली असते ?
 बरेच बरे नाहीये आपल्या लोकांना . "लगे राहो मुन्नाभाई "मधले संवाद आठवले .."अरे मामू , वो बेचारा बहोत बिमार हे ..उसे ग्रीटिंग भेजो ...बोलो ....get well soon". I just can stop thinking about those 3 words ...."get well soon'.!

उम्मीद पे दुनिया कायम हे......

'kate and Leopold' नावाचा ठार वेडा आहे सिनेमा .
खास करून आत्ताच्या realistic चित्रपटांच्या सद्दीत हा सिनेमा अजिबात काही 'घडवत' वगेरे नाही .पण ती अशी एक fantasy आहे जी खरी व्हावी असे खूप लोकांना वाटेल . जी पाहून य दिवस उलटले , वर्षे उलटली , त्यातले तपशील पुसट होत गेले , तरी ही 'kate and leopold' असे म्हटल्यावर ,आठवल्यावर एक हलके हसू येईल चेहऱ्यावर !

 दिल और दिमाग का झगडा , किंव्हा leap of faith बद्दल जगात बोलले जाते खूप , प्रत्येकाची आपापली अनुभवांची गाठोडी ही असतात सोबत ...पडून पडून , आणि so called वास्तव जगातले चटके वगेरे खाऊन आपण आपल्यातली fantasy बद्दल ची आपसूक ओढ गमावत जातो
 .... ह्या चित्रपटात kate चे एक वाक्य आहे ,'you can't live a fairly tell , may be this whole love thing is the grown up version of Santa claus,just the myth we hae been told about since childhood'. मला काय वाटतं माहित्ये का , की जादू अशी अपोआप होत नसते ...कोणतीही fantasy जी आपण आपल्या आत उगवू देतो , वेडेपणा जो फोफावू देतो, त्यातून च अशा दृष्ट लागण्यासारख्या जादुई गोष्टी घडत असतील , नै ?विश्वास पाहिजे ...कितीही लागल्यानंतर , दुखल्या नंतर ही तो आशावादाचा झरा कायम ठेऊ शकला न माणूस तर मग मजा येत जाते . मग नुसते उठणं ,बसणं , येणं , जाणं , रात्र , दिवस , सूर्य ,चंद्र , तारखा , वार , सनावळ्या नाही राहत , प्रत्येक दिवसाची एक दंतकथा होत जाते ...बाकीच्यांचा विश्वास बसो अगर न बसो.

 ह्यात एक stuart नावाचा वल्ली पण आहे , ज्यानं इतिहासातल्या , 1857 सालच्या एका duke ला उचलून आणलेलं असते ते ही time machine किंव्हा तसले कोणतेच फंडे न वापरता ....अर्थात नेहमी प्रमाणं जगाचा त्याच्यावर विश्वास नसतो आणि त्याला बिचाऱ्याला mental ward मध्ये रफा दफा करण्यात आलेले असते .का कसे , वगेरे logic गुमान बाजूला ठेवूयात , कारण logic नाहीचे , आणि ते शोधणे हा ही उद्देश नाहीये ... उद्देश आहे तो विश्वास हा संकल्पने वरचा विश्वास न ढळू देण्याचा . तो तिथल्या एका नर्स शी गप्पा मारताना म्हणतो , 'It is no more crazy than a dog finding rainbow .Dogs are colour blind , Rachel .They cant see colour , just like we dont see time .We can feel it passing , but we cant see , its just a blur .Its like you are riding in a supersonic train , and the world is just blowing by .But imagine , if we could stop that train , get up , look around and see for the time for what really it is .The universe , the world, the thing as unimaginable as colour to a dog .And thats real , untangible as real the chair you are sitting in . We can see it like that and I mean, really look at it , then may be we could see the flows as well as he foam and thats it , its that simple , thats all I dicscovered. May be I am just a guy who saw a crack in the chair , that no one else could see . I am just the dog who saw the rainbow , only none of the other dogs believed me. "

 विश्वास ठेवला पाहिजे ....स्वतःवर आणि इतरांवर ही ! रस्ता अनोळखी आहे , सावध राहायला पाहिजे म्हणत , धोके शोधत राहिलो तर मग कदाचित सुखरूप पोचू ही पलीकडे पण उगवणारे फुल , मावळणारा सूर्य ही सगळे त्या धास्तीत बघायचे राहून जातं . आपण आपले safe game जगत राहतो आणि मग हे काही नव्हतेच रस्त्यावर , अफवा आहेत सगळ्या , कुठाय मजा आणि कुठाय सुख ? सगळे खोटे आणि फालतू दंतकथा अशा निष्कर्षाला येऊन मोकळे होतो ....

 सुखा बद्दल आपल्या पु लं चां एक झकास लेख आहे त्यात त्यांनी लिहिलंय , "रोज उगवणारा सूर्य जोपर्यंत , 'काय साहेब , आपली काय इच्छा आहे ?दिवस कसा जावासा वाटतोय ते सांगा म्हणजे त्या प्रमाणे सगळी arrangement करतो" असे म्हणत नाही , तोवर कशाला सुख म्हणावे ते आपले आपण च ठरवायला हवं". म्हणजे मग स्वतः ची कविता करणे आले , स्वतःचे धडे लिहिणे आले ..भावनांना जवळून बघून त्यांचा आदर करणं आलं ...आपल्या सुखाची recipe स्वतः बनवणं आलं . आणि ती अर्थात पहिल्या attempt मध्ये कशी मस्त होणार ? काहीतरी बिघडणार , करपणार , कमी जास्त होणार ...बाहेरून पैसे देऊन आणलेली readymade गोष्ट ही वाईट नाहीच लागत पण मग experience magical व्हायची शक्यता संपते . आपल्या प्रत्यकाला जगात entry मिळालीय ती अनेक गोष्टीची possibility म्हणून .आपल्या आजूबाजूला माणसे पेरलेली आहेत , घटना लपवलेल्या आहेत , गोष्टींमधले , माणसांमधले सौदर्य दडवलेले आहे .सगळे काही आहे फक्त मग सगळा game सोप्पा करून टाकला तर नियतीला कशी येईल मजा ? तिला ही तिचा वेळ घालवायचाय की! मग आपले डोळे बांधलेले . आणि चाचपडत , अंदाजानं , वासानं अजमावत सारं कोडं सोडवायचं , आता तो खेळ आहे .आणि आपण सगळेच बऱ्या पैकी लिंबू टिंबू असतो ह्या खेळात म्हणून मग लोचे होतात . डोळ्यातल्या पाण्याचा कधी हिशोब लागत नाही .निर्व्याज हसू मनात उरत नाही , कधी जुन्या घटनांच्या आधारे नवीन शक्यता नापास करून टाकतो , कधी चुकीचे लोक निवडतो , कधी कायम धरून ठेवायचे हात सोडून देतो .ह्याने कोडे आणखी जटील होते ..कधी भावना खूप टोकदार होतात किंव्हा माणसं खूप बधीर होतात .काही जण quit करतात , काहीजण खेळत राहतात , हरत राहतात . हेतू कोडे सुटणे हा नसतो च ....हेतू 'शक्यता आजमावणं' हा असतो .

 जगतात सगळे च आणि मरायचे ही सगळ्यांना आहेच .एका क्षणा नंतर इतिहासाच्या आधारानं , आपल्याच जुन्या अनुभवांच्या कुबड्या धरत दिवस काढणं सोडून दिले , घाबरणं सोडून दिले की मग next level सुरु होते कारण तोवर Leopold म्हणतो तसं"Because life is not souly comprised of tasks but taste" हे आपल्याला कुठल्या तरी एका क्षणी लक्ख उमजतं आणि fantasy च्या दिशेने आपलं एक पाउल पुढं पडतं .